Page 24 - 81calikusu_bolu
P. 24
MART 2022
MAR T 2022
BOLU’DA GELENEKSEL BİR MESLEK:
DEBBAĞLIK
Nurettin DALDA
Ar-Ge
“Debbağ ya da sepici”, eski dilde deri yakın zamana kadar Gerede Esentepe’de
işleyen deri terbiye eden kişiye verilen isim- yapılan ustalık ve iş yeri belgesi açmak için
dir. Bu işin yapıldığı yere de debbağhane verilen “destur” programı ile bu gelenek
denilmektedir. “Debbağlık” ise deriyi ter- devam etmiştir. 1650-1750 tarihleri arasın-
biye ederek işlenmeye hazır hale getirme da Gerede deri sanayi önemli bir ilerleme
mesleğidir. Debbağ kelimesi günümüzde kaydetmiş ve sayıları az olan debbağhane-
“dabağ” ve daha sonra “tabak” olarak de- lerin sayısı 30’a kadar çıktığı bilinmektedir.
ğişime uğramıştır. Debbağhane ise günü- Ayrıca debbağlık sanatına bağlı olarak Ge-
müzde tabakhane olarak adlandırılmaktadır. rede’de XIV. ve XVIII. yüzyılları arasında sa-
raçlık ve kunduracılık sanatları da ilerleme
Debbağlık, ham deriden meşin, köse- kaydetmiştir. Tarihin değişik dönemlerinde
le yapanlar anlamına gelmektedir. Bu du- dünyadaki ve ülkemizdeki ekonomik geliş-
rumda tabakhane de anlam olarak ham de- melere paralel olarak Gerede’de debbağha-
rinin meşin, kösele yapıldığı, işlendiği yerdir. nelerin sayısında değişimler gözlemlenmiştir.
Gerede’de debbağlığın tarihçesi çok eski- 1640 tarihlerinde Gerede’ye gelen Ev-
lere dayanır. 1395 tarihinde Gerede’nin Yıldı- liya Çelebi’ye göre: “Cümle esnafından zi-
rım Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına yade debbağ ve bıçakçısı vardır. Gerede
katılmasıyla bu civara yerleşen Ahiler debbağ- gönü (Gerede Derisi) ve sahtiyanı (sepi-
lık sanatını Gerede ve çevresine yaymışlardır. lendikten sonra boyanıp cilalanmış deri)
meşhurdur.” demiştir. Kâtip Çelebi ise se-
Debbağhaneler debbağ esnafı kuru-
yahatnamesinde Gerede’nin dericiliği-
cusu olan Ahi Evran’ın Esnaf Loncaları sis-
ni anlatırken “…iyi köselesi olur” demiştir.
temine göre çalışmaktaydılar. Bu sistem
1810 yılında seyyah Justinian James Morier
24
